DAF Siluro

Genève, 1968: bij DAF gaat de door Michelotti ontworpen 55 Coupé in première. Tegelijkertijd toont Michelotti op zijn eigen stand de Siluro. Die coupé, een volledig functionerende one-off op de techniek van de DAF 55, is een overtuigend visitekaartje van de meester, en niet alleen vanwege de vooruitstrevende vormgeving.

DAF Siluro

Eigen stand
Aan het einde van de jaren zestig had Giovanni Michelotti drie grote opdrachtgevers: BMW, DAF en Triumph. Daarnaast bouwde hij unieke auto’s voor individuele klanten, meestal op basis van een bestaande auto, zoals de DAF Shelette op de foto van Genève, een stukje hieronder. Dat gaf hem kennelijk voldoende middelen om met enige regelmatig een model te ontwerpen en bouwen op eigen titel. Op die manier kon de verder behoorlijk bescheiden Giovanni laten zien waartoe zijn studio in staat was. In die tijd deed je dat op de grote autoshows, en dus zorgde Michelotti dat hij een eigen standplaats kreeg in Genève, een van de grootste Europese autobeurzen. Dat ging niet zonder slag of stoot: voor een eigen stand moest je minimaal vijftig werknemers hebben, en dat had Michelotti niet. Dus nam hij tijdelijk mensen aan – sommigen van hen zo tijdelijk, dat ze bij het ondertekenen van hun contract gelijk alvast hun ontslagbrief inleverden. Zoals we dan in Friesland zeggen: As it net kin sa't it moat, dan moat it mar sa't it kin*.

DAF P500, DAF Siluro, BMW 2500

Torpedo
In 1968 introduceerde DAF in Genève de 55 Coupé, een elegant maar vrij alledaags ontwerp van de hand van Michelotti. Waarschijnlijk alledaagser dan hij had gewild, want Giovanni was een vooruitstrevend ontwerper. Dat liet hij op dezelfde show zien met de Siluro (Italiaans voor ‘torpedo’), en die auto moet haast wel ingeslagen zijn als een bom. Het was namelijk een van de eerste auto’s met een wigvorm in combinatie met scherpe hoeken en gladde oppervlakken, wat in het volgende decennium de mode zou worden bij met name sportautofabrikanten. DAF-ingenieur Van der Brugghen schrijft over Genève ’68 dat beide coupés zeer de aandacht trokken: de 55 Coupé om zijn bereikbaarheid, de Siluro om zijn bijzonder fraaie lijnenspel. Kenmerkende Michelotti-elementen in het ontwerp van de Siluro zijn de dunne raamstijlen en de vormgeving van de clignoteurs aan de voorkant. Een vergelijkbaar ontwerp voor die knipperlichten paste Michelotti toe op verschillende BMW’s en op de DAF P500, een prototype voor een groter model dat er nooit kwam. Verder was de neus behalve opvallend aerodynamisch ook opvallend strak en rustig vormgegeven. Dat kwam in belangrijke mate doordat de koplampen verstopt zaten achter roosters die optisch een eenheid vormden met de grille.

DAF Siluro in Genève, met daarnaast de Triumph TR5 Ginevra, die ook op de foto eronder staat. Rechts van de TR5 Ginevra is een stukje van de DAF Shelette te zien. Inzet: een ontwerp van Michelotti voor de Triumph Stag, met verborgen koplampen.

Beschamend goed
De koplampen verstoppen achter de grille, dat deed Michelotti ook bij een ander ontwerp voor eigen rekening: de Triumph Stag. Dat model is ook een mooie illustratie van hoe vooruitstrevend of op zijn minst pijnlijk modern de ontwerpen van Michelotti waren. De ontwerper had het originele prototype voor de Stag namelijk gebouwd als promotie van zijn kunnen, net als de Siluro. Beide auto’s zouden in 1968 naast elkaar op de Michelotti-stand komen te staan. Tot Harry Webster van Triumph de auto een paar weken voor de start van het Salon van Genève zag bij een bezoek aan Turijn – hij kocht ‘m gelijk op: de auto was veel te modern vergeleken met wat Triumph zelf kon laten zien. In ruil daarvoor stuurde Webster een TR-chassis naar Turijn, waarop Michelotti in slechts twee weken (!) de TR5 Ginevra ontwierp en bouwde. Die zag er echter ook weer veel eleganter en moderner uit dan de TR6 die Triumph in hetzelfde jaar introduceerde, wat volgens een engineer van de Britten “a great deal of embarrassment at our head office” creëerde.

Verschillende aanzichten en details van de DAF Siluro

Meer dan mooi
Terug naar de Siluro. Als gezegd was Michelotti niet alleen vooruitstrevend in de vormgeving van zijn carrosserieën. Eind jaren zestig begon de veiligheid van auto’s een steeds grotere rol te spelen. Michelotti speelde daar op in met meerdere vindingen die hij liet patenteren. Zijn zoon Edgardo heeft het in zijn boek over patenten voor ‘een bepaalde vorm van constructie die betrekking heeft op de frontale en laterale componenten van de carrosserie van een auto, met als doel de ernst van verwondingen bij personen die betrokken zijn bij auto-ongevallen aanzienlijk te beperken’. Een wat vage en algemene omschrijving, die mij benieuwd maakt naar de precieze inhoud van de ideeën. Edgardo noemt ook het patentnummer, maar helaas heb ik het patent online niet kunnen vinden. Hoe het ook zij, de Siluro zou de eerste auto zijn waarop Giovanni Michelotti zijn gepatenteerde vindingen toepaste.

Archieffoto's van de DAF Siluro

Oude glorie
Na tentoongesteld te zijn op verschillende autoshows, werd de Siluro een tijdlang gebruikt door zoon Edgardo, als vervoer naar de universiteit. De Siluro was een van de ontwerpen waar Giovanni naar verluid het meest trots op was en ook voor Edgardo zal de coupé verbonden zijn met de nodige herinneringen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat juist de Siluro na het overlijden van Giovanni in 1980 jarenlang als aandenken in de tuin van de Michelotti’s stond. Helaas werd de auto daar natuurlijk niet beter van. In 2002 werd de Siluro, na ruim twee decennia buiten gestaan te hebben, overwoekerd en bewoond door allerlei dieren, opgekocht door een Duitse handelaar. Deze nam gelijk contact op met het DAF Museum dat deze unieke kans gelukkig met beide handen aangreep. Zij hebben het pronkstuk van Michelotti helemaal gerestaureerd. Een van de vrijwilligers van het DAF Muzeum, Ad van Geel, heeft twee filmpjes van de Siluro op YouTube staan. Die video’s zijn wat amateuristisch, maar het is wel leuk om de Siluro te zien rijden. Tegenwoordig doet de showauto in het DAF Museum weer waarvoor hij gemaakt is: laten zien wat voor meesterlijk ontwerper Giovanni Michelotti was.

*Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan.