Mijn favoriete musea voor beeldende kunst

Hoewel het heerlijk kan zijn om over beeldende kunst na te denken, te praten of te schrijven, moet je er in de eerste plaats natuurlijk gewoon naar kijken. In het echt, goed uitgelicht, met je neus op het doek, papier, marmer, staal, brons enz. Hieronder vertel ik je waar ik dat het liefst doe.

Detail van Victory Boogie Woogie van Piet Mondriaan in Kunstmuseum Den Haag

Hét museum waarvan ik zou willen dat het dichter bij mijn huis stond. In dit prachtige gebouw van Berlage – toen nog Gemeentemuseum geheten – ontdekte ik als puber Bomen aan het Gein: opkomende maan van Mondriaan en kreeg ik zin om te schilderen. Jaren later werd ik in dit museum geraakt door Mondriaans Avond; De rode boom, en kreeg ik zin om sterke contrasten te gebruiken. En mijn liefde voor kunst op de grens van figuratief en abstract is hier ontstaan. Naast de grootste Mondriaancollectie, waarin je heel zijn ‘abstraheringsproces’ kunt volgen en een kijkje in de keuken krijgt in het onvoltooide Victory Boogie Woogie, heeft het museum een uitgebreide en gevarieerde collectie met heel veel andere kunst en zijn er regelmatig mooie tijdelijke tentoonstellingen. Maar dat verhaal vertellen ze zelf beter.
● kunstmuseum.nl
● Stadhouderslaan 41, Den Haag

De theeschenkster van Jan Mankes in Museum MORE

Museum MORE in Gorssel is een relatief nieuw museum (2015), maar het werd al snel één van mijn favorieten. MORE staat voor Modern REalisme, waarbinnen natuurlijk ook nog heel veel variatie bestaat. Denk aan kunstenaars als Jan Mankes, Carel Willink, Pyke Koch, Dick Ket en Thom Puckey in de vaste collectie, en regelmatig nieuwe tijdelijke tentoonstellingen. En dat allemaal in een perfect museumgebouw: goed licht, mooie ruimtes, interessante architectuur. Het nieuwe gebouw is aan het historische pand van het voormalige gemeentehuis gebouwd. Daar moet je ook zeker even naar binnen lopen, voor een lekkere lunch of een kopje koffie met vers gebak.
● museummore.nl
● Hoofdstraat 28, Gorssel

Een van de sculpturen uit The Welcoming Hands van Louise Bourgeois in de tuin van het Rijksmuseum (tijdelijke expositie)

Ons nationale pronkstuk op het gebied van de beeldende kunst heeft natuurlijk vele oude meesters en trekt volle zalen met het werk van Rembrandt, waaronder de Nachtwacht en Het Joodse bruidje. Maar dan heb ik het nog maar over één zaal – dat gaat dus nooit allemaal passen in deze alinea. Daarom noem ik hier alleen nog dat het museum ook moderne kunst heeft, met werk van onder andere Bas Jan Ader en Ger van Elk, en terecht: dat mag natuurlijk niet ontbreken in het kunstmuseum van het Rijk. Tot slot nog een tip voor wie van buiten Amsterdam met de auto komt: parkeer in P+R Rai en pak daar de Noord-Zuidlijn naar het centrum, al was het maar om de mooie, lichte en schone metrostations een keer gezien te hebben.
● rijksmuseum.nl
● Museumstraat 1, Amsterdam


Vincent van Gogh is een van mijn favoriete beeldende kunstenaars, dus vind ik het een genot een groot deel van zijn werk in één museum te kunnen bekijken. Naast heel veel bekende werken, laat het museum ook minder bekende werken zien, waar ook pareltjes tussen zitten. Bovendien geeft het museum wat inzicht in het leven van de Van Gogh, wat zijn werk in een interessant perspectief plaatst. Bij het Van Gogh Museum is het verstandig om wel vooraf via internet te reserveren, anders heb je kans dat je voor een dichte deur komt te staan. Mocht je het er op willen wagen en er zijn geen kaarten meer beschikbaar, neem dan eens een kijkje bij de nummer 3 of 8 uit deze lijst.
● vangoghmuseum.nl
● Museumplein 6, Amsterdam


Leeuwarden heeft zich in de afgelopen jaren sterk ontwikkeld op cultureel gebied en was in 2018 het middelpunt van de Europese Culturele Hoofdstad. Het nieuwe Fries Museum (2013) huist in een prachtig gebouw van de hand van Hubert-Jan Henket. De vaste collectie bevat werk van onder andere Alma-Tadema, M.C. Escher, Jan Mankes en Govert Flinck en laat met tal van kunstwerken en voorwerpen de provinciale geschiedenis zien. Ook zijn er regelmatig prachtige tijdelijke tentoonstellingen. In hetzelfde gebouw vind je het Fries Verzetsmuseum en filmhuis Slieker Film, dus als je in de straten rondom het museum een leuk restaurant opzoekt voor je diner, kun je hier makkelijk een dagje uit vullen.
● friesmuseum.nl
● Wilhelminaplein 92, Leeuwarden


In dit museum leerde ik het werk van Bas Jan Ader kennen, en alleen daarom al verdient het een plaatsje in deze top tien. Maar natuurlijk is er ook een indrukwekkende vaste collectie met voorwerpen van 600 voor Christus tot en met 2019. Wat mij erg bij is gebleven is de collectie surrealistische werken, van onder andere René Magritte en Salvador Dalí. Het museum is tijdelijk (volgens planning tot 2026) gesloten voor renovatie, maar het museum organiseert wel andere activiteiten om desondanks actief te blijven. Zo kun je in augustus 2020 werk uit de collectie bekijken in het drive-thru museum in Ahoy.
● boijmans.nl
● Museumpark 18, Rotterdam


Als je van moderne en hedendaagse kunst houdt, is een bezoek aan De Pont zeker de moeite waard. Je vindt er werk van een indrukwekkend rijtje internationale kunstenaars. Sommigen daarvan zijn bekende namen, anderen zijn (voor mij althans) minder bekend, wat een aangename verbreding van mijn kunsthorizon betekende. Het gebouw straalt een soort rust uit, waardoor je helemaal op kunt gaan in het beeldende werk en je de buitenwereld even vergeet. Heerlijk museum.
● depont.nl
● Wilhelminapark 1, Tilburg

Kunstwerken van diverse kunstenaars in het Stedelijk Museum Amsterdam

Nog veel meer moderne en hedendaagse kunst kun je vinden in het Stedelijk Museum Amsterdam, een heerlijk museum om uren in rond te dwalen. Jan Schoonhoven, Yves Klein, Piet Mondriaan, Roy Lichtenstein, Anna Boch, Piero Manzoni, Barnett Newman, Käthe Kollwitz, Suze Robertson, enzovoorts, enzovoorts. Waarom staat dit museum op de achtste plaats? Nog een doorgeeftip (dank je, Allard) voor liefhebbers van kunstboeken: steek bij je bezoek aan het Museumplein ook even de straat over naar Boekwinkel Robert Premsela.
● stedelijk.nl
● Museumplein 10, Amsterdam


Voor wie dacht dat het enige Rijksmuseum in Amsterdam staat: dat is dus niet zo. In Enschede kun je namelijk Rijksmuseum Twenthe vinden, met topstukken als Meisje in witte kimono van George Hendrik Breitner, Bloemstilleven met horloge van Abraham van Beijeren, Grizzlybeer op de Jonas Pass, Rocky Mountains, Canada van Carl Rungius, Preussisch van Armando en Compositie 'Spanje' van Jan Broeze, om een paar uiteenlopende voorbeelden te noemen, en dan zijn er nog 7785 andere kunstvoorwerpen in het bezit van het museum. Zeker de moeite waard, dus.
● rijksmuseumtwenthe.nl
● Lasondersingel 129-131, Enschede


Ter afsluiting van deze top tien nog een parel van het noorden, zij het een wat wonderlijk gevormd juweel: het Groninger Museum. De vaste collectie omvat onder andere een permanente bruikleen van werken van De Ploeg. Eerlijk is eerlijk, daar moet je maar net van houden. Ik werd in het verleden vooral naar Groningen getrokken door de tijdelijke tentoonstellingen, zoals De Romantiek in het Noorden – van Friedrich tot Turner of J.W. Waterhouse (1849-1917) – Betoverd door vrouwen. Combinatietip: reserveer als je naar Groningen komt ook een stoel in De Oosterpoort of de Stadsschouwburg, tegenwoordig verenigd in SPOT.
● groningermuseum.nl
● Museumeiland 1, Groningen

Er zijn natuurlijk nog veel meer aanbevelenswaardige musea voor beeldende kunst in Nederland, maar er passen er nu eenmaal maar tien in een top tien... Van de musea die ik heb bezocht, zijn dit mijn favorieten. Veel kunstkijkplezier!