Wat wordt de Auto van het Jaar?

Morgen wordt de Europese Auto van het Jaar 2021 bekendgemaakt. Spannend...! Ook dit jaar is er een shortlist opgesteld van zeven auto's die kans maken op de felbegeerde titel. Die auto's zijn nog een keer extra aan de tand gevoeld door de juryleden, waarna zij elk hun 25 punten hebben verdeeld over de genomineerden. Zou ik de uitslag kunnen voorspellen aan de hand van wat statistieken (en een beetje gezond verstand)?

De zeven genomineerden voor de titel Auto van het Jaar 2021

De genomineerden
De genomineerden voor de Europese titel Auto van het Jaar 2021 zijn, in alfabetische volgorde, de Citroën C4, Cupra Formentor, Fiat 500, Land Rover Defender, Škoda Octavia, Toyota Yaris en Volkswagen ID.3.

Elektrisch aangedreven auto's spelen een steeds belangrijkere rol in de autowereld. Een belangrijke genomineerde is daarom de volledig elektrische Volkswagen ID.3, die zich volgens het merk zou moeten verhouden tot de Golf zoals de Golf zich in jaren '70 tot de Kever verhield. Is de ID.3 inderdaad zo'n belangrijke vernieuwer? Daarover meer bij mijn voorspelling. De nieuwe Fiat 500 is er (vooralsnog?) ook alleen als elektrische auto, de 500E. Daarbij is er keuze uit een driedeurs hatchback, een tweedeurs 'cabrio', of – heel origineel – een 3+1. De Citroën C4 wordt geleverd met verbrandingsmotoren, maar is er ook als volledig elektrische ë-C4. Daarmee biedt Citroën de meeste verschillende opties aan de consument. De Cupra Formentor heeft geen elektrische versie, maar is er wel als plug-in hybride. Dat geldt ook voor de Land Rover Defender en Škoda Octavia. De Yaris is er onder andere als Hybrid; een volledig elektrische versie levert Toyota niet.

De statistieken
Vorig jaar vertelde ik wat over het ontstaan van de verkiezing en somde ik een aantal tendensen op. Die laatste zijn met name interessant voor nu. Verder is het goed om te weten dat de auto’s worden beoordeeld op design, comfort, veiligheid, zuinigheid, rijeigenschappen, prestaties, gebruiksgemak, milieuaspecten, rijplezier en prijs. Elk jurylid kiest zelf wat het zwaarst weegt, maar alles bij elkaar maken de meer alledaagse modellen de meeste kans op een overwinning. Terugkijkend op de Auto's van het Jaar van 2020 en daarvoor, valt het volgende op:

• • De titel ging 48 van de 57 keer naar een Europees merk. Daarbij zie ik Ford, dat vijf keer won, als Amerikaans merk. Opel won in 2012 samen met Chevrolet, dus 1 van de 48 zou je een halve winst voor een Europees merk kunnen noemen. De titel ging vier keer naar een Japans merk: twee keer Nissan, twee keer Toyota.
• • De titel is het vaakst gewonnen door Fiat: negen keer. Peugeot en Renault wonnen elk zes keer, Ford en Opel/Vauxhall vijf keer.
• • De titel wordt eigenlijk nooit twee jaar op rij gewonnen door hetzelfde merk. Dat is tot nu toe alleen Fiat een keer gelukt, in 1995 en 1996.
• • In de laatste vijftien jaar wonnen Opel/Vauxhall, Peugeot en Volkswagen drie keer. Fiat, Ford, Jaguar, Nissan, Renault en Volvo wonnen elk één keer.
• • In de laatste vijftien jaar waren zeven winnaars auto's uit het C-segment. De andere winnaars waren A- (1), B- (3) en D-segmenters (4). Hierbij reken ik MPV’s en SUV’s niet als aparte segmenten; de Peugeot 3008 noem ik bijvoorbeeld een C-segmenter.
• • In de laatste vijftien jaar won negen keer een hatchback (sommige daarvan ook leverbaar als stationwagen), drie keer een cross-over of SUV, twee keer een sedan (ook leverbaar als stationwagen) en één keer een MPV.

De vorige vijftien winnaars van de titel Auto van het Jaar

De voorspelling
Hoe ziet de uitslag eruit als we de genoemde statistieken als uitgangspunt nemen? Laten we ze een voor een bijlangs lopen:

• • De kans om te winnen is groter voor meer alledaagse modellen. Dat is dit jaar vooral in het nadeel van de Land Rover Defender. Echte sportauto's zitten er nu niet bij de genomineerden. De Cupra Formentor is in feite gewoon een SUV op de grens van het C- en D-segment, maar Cupra profileert zich wel als sportief merk. Dat doet misschien een klein beetje af aan de alledaagsheid en daarmee aan de winkans van de Formentor. De Citroën heeft naar mijn inschatting het meest smaakgevoelige uiterlijk, wat punten zou kunnen kosten. Aan de andere kant lijkt een eigenzinnig ontwerp soms juist punten op te leveren. De Octavia is hoe dan ook de meest alledaagse van de zeven, en zou wat dat betreft punten moeten scoren. Of is 'ie wat té alledaags?
• • De winnaar is bijna altijd een auto van een Europees merk. De Toyota Yaris is de enige genomineerde van niet-Europese origine; minpuntje dus. Van de overige zes zijn Fiat en Volkswagen de merken die tot nu het meest succesvol zijn geweest in de verkiezing van de Auto van het Jaar.
• • Van de merken die vijf keer of meer wonnen, is Fiat het enige merk dat dit jaar genomineerd is. Pluspunt voor de 500, dus.
• • De titel wordt eigenlijk nooit twee jaar op rij gewonnen door hetzelfde merk. Vorig jaar won Peugeot en dat merk staat dit jaar niet in de shortlist. Citroën is echter van hetzelfde concern en de C4 en ë-C4 delen hun techniek met de (e-)208, die vorig jaar won. Minpuntje voor de Citroën, denk ik.
• • Hoe zit het met de merkbonussen? Gezien de laatste vijftien jaar: één pluspuntje voor Fiat en twee pluspuntjes voor Volkswagen.
• • Kijken we naar de segmenten, dan zouden de C4, Octavia en ID.3 de grootste kans moeten maken, gevolgd door de Formentor. De Yaris komt daarna, dan de 500 en de Defender sluit de rij.
• • Afgezien van de Cupra en de Land Rover (beide een minpunt) zijn alle genomineerden hatchbacks, al zit er wat variatie in de uitvoering daarvan. De 500 en Yaris hebben de meest traditionele hatchbackvorm. De C4 en Octavia neigen meer naar liftbacks, waarbij de eerste ook nog net wat hoger op zijn wielen staat. De ID.3 neigt met zijn optisch korte neus een beetje naar een monospace.

Al met al levert de statistische meetlat de volgende rangorde op:
• 1. Fiat 500
• 2. Volkswagen ID.3
• 3. Toyota Yaris
• 4. Škoda Octavia
• 5. Citroën C4
• 6. Cupra Formentor
• 7. Land Rover Defender

Toch denk ik niet dat dit de uitslag wordt. In de verkiezing speelt namelijk meer mee dan de punten waar ik nu naar heb gekeken. Zoals gezegd: de auto’s worden beoordeeld op design, comfort, veiligheid, zuinigheid, rijeigenschappen, prestaties, gebruiksgemak, milieuaspecten, rijplezier en prijs – bijna allemaal vrij subjectief. Bovendien kunnen dingen waar geen punten voor worden gegeven wel meetellen in de voorkeur van de juryleden. Niets menselijks zal hen vreemd zijn.

De Land Rover heeft mee dat het de langverwachte opvolger van een icoon is, en hoog wordt gewaardeerd. Dat laatste geldt, in iets mindere mate misschien, ook voor de Fiat 500. Dat is bovendien het eerste volledig nieuwe model van Fiat in een lange tijd en is ook nog eens het eerste volledig elektrische model van het merk. Daar komt bij dat het ontwerp niet alleen een herinterpretatie is van de vorige 500, maar ook van het originele model. Het valt niet mee om daar een evenwichtig en eigentijds ontwerp van te maken, maar Fiat is daar wonderwel in geslaagd. De 3+1 is een kleine extra bonus. En dan is er nog de ID.3, de langverwachte en met grote woorden aangekondigde eerste volledig elektrische Volkswagen. Dat model werd in de laatste fase van ontwikkeling geplaagd door softwareproblemen, waardoor de auto met een onvolledig multimediasysteem is geïntroduceerd. Slordig. Maar daar blijft het niet bij: volgens sommige media zijn er onder ID.3-eigenaren klachten over storingen met de elektronica, de navigatie, het gebruiksgemak en de actieradius. Een deel van de auto's zou terug moeten naar de dealer voor een cruciale update. Het lijkt mij dat dat wel enige negatieve invloed heeft op de winkansen voor de ID.3, voor zover de problemen al bekend waren toen de juryleden hun punten verdeelden. En zo valt er bij elk model wel het een en ander te zeggen over bevorderende of belemmerende factoren.

Mijn inschatting is daarom dat de eindlijst meer in de buurt komt van het volgende:
• 1. Fiat 500
• 2. Citroën C4
• 3. Volkswagen ID.3
• 4. Land Rover Defender
• 5. Toyota Yaris
• 6. Cupra Formentor
• 7. Škoda Octavia