ERFGOED IN AUTO-ONTWERPEN

Peugeot 308

Auto's
| 09-10-2021
In veel hedendaagse auto-ontwerpen zijn veel verwijzingen naar het erfgoed van het merk te vinden. Sommige daarvan zijn zo bedoeld door de ontwerpers, andere misschien niet. In deze rubriek beschrijf ik de verwijzingen die ik zie, bijvoorbeeld in de Peugeot 308. Als een van de oudste nog bestaande automerken - de Société Anonyme des Automobiles Peugeot werd opgericht in 1896 - heeft Peugeot meer dan genoeg erfgoed om op terug te grijpen.


Leeuw op een schild
Al vanaf de oprichting van het bedrijf in 1810 (toen ze nog geen auto's maakten) gebruikten de Frères Peugeot een leeuw als merksymbool. Die leeuw nam op de auto's verschillende vormen aan. Zo prijkte er in de jaren 1920 een staande leeuw op de neus van sommige uitvoeringen van de Peugeot 203, terwijl er halverwege de jaren 1930 bovenaan de grille van de 302 en 402 een driedimensinale leeuwenkop te vinden was. In de afgelopen bijna 50 jaar sierde een staande leeuw de neus van elke Peugeot. In februari 2021 presenteerde Peugeot een nieuw logo: een schild met daarop de merknaam en een leeuwenkop. Even wennen, maar wel heel historisch verantwoord.

Op de 301 ontbrak de leeuw, maar zat op de grille een schild met de merknaam en typeaanduiding. Die schildvorm gebruikte het merk vaker, bijvoorbeeld bij het beeldmerk dat als rechtstreeks inspiratie diende voor het nieuwste logo. Dat beeldmerk stamt uit het begin van de jaren 1960. Volgens l'Argus debuteerde dat logo op de 404, maar op geen van de afbeeldingen die ik heb kunnen vinden zag ik dat logo op een auto. Op de neus van de 404 zat wel een logo in de vorm van een schild, maar daarop stond al de staande leeuw, toen nog goudkleurig, zoals op de 204 op de afbeelding.

Vanaf de introductie van de 504 in 1968 bevond de typeaanduiding zich boven het logo op de motorkap. De tweede generatie 508 is de eerste hedendaagse productie-Peugeot die dat ook weer heeft; de nieuwe 308 is de eerste die dat combineert met een schildvormig logo. Overigens had de eerste 308, net als andere modellen uit die tijd, een aan drie kanten chroomkleurig omlijst zwart vlak achter het logo, wat je zou kunnen zien als een vrije interpretatie van een schild met een leeuw erop.


Boze blik
Vanaf het moment dat Peugeot afstapte van ronde koplampen, halverwege de jaren 1960, werd het front van vrijwel elk model voorzien van lichtunits met een naar binnen toe aflopende diagonale lijn aan de bovenkant. In Peugeots 300-serie was de 304 dus de eerste waarvoor dat gold (een 303 is er nooit geweest en de productie van de 302 stopte al voor de Tweede Wereldoorlog). Op de 305 werd de blik iets minder 'boos' en de 309 keek bijna neutraal uit z'n koplampen - maar die was oorspronkelijk dan ook bedoeld als Talbot.

De lichtunits van de 306 waren al weer een stuk scherper vormgegeven. Bij de 307 en de eerste 308 - en andere Peugeots uit die tijd - werd de diagonale lijn zo schuin dat je het eerder de binneste dan de bovenste lijn zou noemen. Met de tweede 308 keerde Peugeot weer wat terug naar de stijl van de 306, terwijl de koplampen van de nieuwste 308, door de hoek waaronder de diagonale lijn staat en doordat de koplampen direct tegen de grille aanzitten, mij nog het meest denken aan de 304. En daarmee is de cirkel weer rond.


De ene berline is de andere niet
Hoewel de Fransen zowel sedans als hatchbacks graag berline noemen, zit er natuurlijk wel een duidelijk verschil tussen beide carrosserievarianten. De 304 en 305 waren echte sedans: vierdeurs auto's met een kofferbak. De 309 was een hatchback, maar deed qua vormgeving wel wat aan een sedan met een extra grote achterruit denken. Dit in tegenstelling tot tijdgenoot 205, wat wel een echte hatchback was.

Datzelfde hatchbackrecept koos Peugeot vanaf de 306 ook voor de 300-serie. Aangezien de 306 oorspronkelijk samen met de 106 bedoeld was als opvolger van de 205, is dat een logische keuze. Toen de 306 werd ontwikkeld, hadden veel concurrenten (denk aan de Citroën BX, Renault 19, Opel Kadett, Ford Escort en Toyota Corolla) nog een liftbackvorm, met een platter liggende achterruit. De keuze voor een echte hatchback was dus minder voor de hand liggend dan het nu misschien lijkt.

Van de 306 tot de huidige 308 was elke berline een echte hatchback, met allemaal de achterlichten halverwege het vlak tussen achterruit en -bumper, op de bolling van de achterklep. Ook de vorm van de achterlichten, doorlopend over de flanken, naar boven toe in een punt, is een typisch kenmerk voor de hatchbacks van Peugeot. Hetzelfde geldt voor de vorm van de achterste zijruiten, die iets achterover leunen en afgeronde hoeken hebben.


Breaks en SW's
Het aanbieden van een stationwagon op basis van een C-segment-hatchback lijkt voor de hand liggend, maar toch geldt dat zeker niet voor elk merk. Een van de grootste concurrenten van Peugeots 300-serie, de Volkswagen Golf (en daarvoor de Kever), was er bijvoorbeeld pas vanaf 1993 in een verlengde versie. Peugeot was er echter al vroeg bij. Van de 304, 305, 306, 307 en alle drie de 308'en was er een stationwagon, hoewel die verlengde carrosserievariant soms wel later dan de berline werd geïntroduceerd. De 306 Break kwam bijvoorbeeld pas op de markt toen de hatchbacks en sedan gefacelift werden.

Bij de 304, 305 en 306 noemde Peugeot de stationwagon break. De 307 was er als break, maar ook als iets afwijkende SW. Vanaf de 308 verviel de benaming break en heten alle stationwagons van Peugeot SW. In tegenstelling tot de hatchbacks, zijn er bij de breaks en SW's door de generaties heen weinig uiterlijke overeenkomsten, behalve natuurlijk dat er een grote derde zijruit op te vinden was. De nieuwe 308 SW is de eerste uit het rijtje die exact dezelfde achterlichtunits heeft als de hatchback.

De 309 is de enige Peugeot in de 300-serie waarvan nooit een break is geleverd. Carrosseriebouwer Heuliez kwam wel met een voorstel, met aan de ene zijkant één deur en aan de andere kant twee, maar die werd nooit in productie genomen. Ook een minder buitenissige 309 Break kwam er nooit - ook daarin loopt de verwarrend genummerde 309 dus buiten de pas.


Leeuwenklauw en zwarte balk
Ook aan de achterkant van de nieuwe 308 zijn de nodige verwijzingen naar het Peugeot-erfgoed te vinden. De meest opvallende daarvan is wellicht de lichtsignatuur met drie rode 'streepjes'. Dat gaat helemaal terug op de 504 Coupé en Cabriolet, die aan weerszijden drie staande lichtelementen hadden. Op de Concept 5 by Peugeot uit 2010 keerde dat idee voor het eerst terug. In de uitwerking tot productiemodel 508 werden de drie LED-strepen opgenomen in de lichtunit. Vanaf dat moment werd bijna elke nieuwe Peugeot (de 308 SW van 2014 vormde een uitzondering) voorzien van die lichtsignatuur, die doet denken aan de krassen van een leeuwenklauw.

Een ander element dat in een iets andere gedaante terug is van weggeweest, is de zwarte balk tussen de achterlichten. De 205, 309 en 405 hadden een geribbelde zwarte kunststof balk tussen de achterlichten. Bij de facelifts van die modellen verviel de balk al weer. Bij de 306 ontbrak die balk nog steeds, maar de rubber rand onder achterklep was wel iets dikker dan gebruikelijk, waardoor het wel een lijn werd die de achterlichten met elkaar verbond.

De tweede generatie 3008 is de eerste hedendaagse Peugeot (concept cars even niet meegerekend) die werd uitgerust met een glimmende zwarte balk tussen de achterlichten. Vanaf dat moment werd elke nieuwe Peugeot daarvan voorzien - tot de recente introductie van de nieuwe 308 SW. Misschien houdt de zwarte balk het deze keer ook maar één generatie vol, hoewel hij de facelift van de 3008 en 5008 al wel heeft oveleefd. De toekomst zal het uitwijzen...

AUTO VAN HET JAAR TOP 50

Nr. 47: Peugeot 308

MIJN KLASSIEKERS

Peugeot 206

AUTO'S

Bekijk hier een overzicht van alles in de rubriek Auto's.