In veel hedendaagse auto-ontwerpen zijn veel verwijzingen naar het erfgoed van het merk te vinden. Sommige daarvan zijn zo bedoeld door de ontwerpers, andere misschien niet. In deze rubriek beschrijf ik de verwijzingen die ik zie, deze keer in de Opel Astra. In 1898 begonnen de zoons van Adam Opel, de toen al overleden oprichter en naamgever van het bedrijf, met het bouwen van hun eerste auto; het begin van het succesverhaal van Opel.


Vouw en Blitz
De nieuwe Astra heeft een geprononceerde vouw over de lengte van de motorkap, of eigenlijk is het een baan die begrensd wordt door twee vouwen. Als je teruggaat in de historie van Opel, dan kom je al vrij vroeg zo’n accent op de motorkap tegen. De Opel Kadett uit 1936 (de bruine auto rechts op de afbeelding) heeft daar bijvoorbeeld een chromen strip, en op motorkap van de Kapitän uit 1951 (de zwarte auto erboven) zie je echt een vouw. Die lijn blijft lange tijd terugkomen, tot en met de Opel Kadett (C) uit 1973 (de rode auto rechtsonder). Vanaf de D-Kadett (1979) kiest Opel voor een helemaal gladde motorkap zonder vouw, tot aan de Astra H uit 2004 (linksonder). Vanaf dat model is de vouw terug op Opels compacte middenklasser, met dus een extra accent op die op de nieuwste Astra.

Volg je de vouw over de motorkap naar voren, dan kom je uit bij het logo met de bliksemschicht. Dat gaat terug op een vrachtwagen, de Opel Blitz uit 1931. Daarop staat een logo met het woord BLITZ, waarbij er een bliksemschicht door de I loopt; Blitz is tenslotte het Duitse woord voor bliksem. Op de neus van de Blitz van 1936 staat OPEL en BLITZ schuin onder elkaar, en bij de Blitz uit 1950 siert alleen een bliksemschicht de neus. In lijn met een ander logo dat Opel eerder gebruikte, waarbij een soort zeppelin in een cirkel stond, komt er vanaf de jaren 1960 een cirkel om de bliksemschicht. Dat zal voortaan het Opellogo zijn, zij het in steeds iets wisselende gedaantes. De nieuwste versie is, geheel volgens de mode, eenvoudig, grafisch en tweedimensionaal, zonder schaduwen, gradiënten of een merknaam op de cirkel. Lekker strak, zou je ook kunnen zeggen.


Vizor
Hoe opvallend de vouw over de motorkap ook mag zijn, wat nog veel meer opvalt aan de voorkant van de nieuwe Astra, is het deel dat Opel de Vizor noemt, soms zelfs voorzien van een ®. Het vizier waar het merk dan op doelt, is het zwarte vlak dat optisch één geheel vormt van koplamp tot koplamp. Dit nieuwe familiegezicht liet Opel voor het eerst zien in 2018, op de Opel GT X Experimental , de voorbode van de nieuwe Mokka. Het idee gaat echter veel verder terug, naar de Manta van 1970. Dat model had, net als meer Opels uit die periode, de koplampen in één optisch geheel met de grille.

Met de steeds verdergaande elektrificatie in de automobielsector verliest de grille bij steeds meer auto’s zijn functie – bij de Astra nog niet, vandaar de sleuven in de Vizor – en kan het een dicht paneel worden. Dat komt niet alleen de aerodynamica ten goede, maar biedt ook de mogelijkheid er sensoren en dergelijke achter te plaatsen voor de adaptieve cruise control en andere systemen – hoe autonomer de auto, hoe meer.

De knalgele Manta rechtsonder op de afbeelding is overigens de Manta GSe Elektromod, een restomod: een oude Manta die is gerestaureerd en gemodificeerd. Dat laatste betreft onder meer de grille, die plaats heeft gemaakt voor een Vizor waarop ook teksten weergegeven kunnen worden. De aandrijflijn van deze unieke Manta is elektrisch, want dat is wat deze opvallende auto onder de aandacht moet brengen: nieuwe techniek en traditionele merkwaarden gaan prima samen.


LED-signatuur
Kun je iets dat nu veertien jaar meegaat ‘erfgoed’ noemen? Misschien nog niet helemaal, maar het begint er wat op te lijken. Opel is in ieder geval een van de weinige merken die al die tijd al ongeveer dezelfde lichtsignatuur gebruikt voor de dagrijverlichting. In 2007 liet het merk de GTC Concept zien, de voorbode van de eerste generatie Insignia. Daarop verscheen de verlichting in een ‘hoek’ voor het eerst. Op het productiemodel was de liggende streep wat korter, maar toch, de vorm was in de basis hetzelfde, tot aan het nieuwste model van de Opel, de gele Astra op de afbeelding. Daarop zien we dezelfde vorm terug in de achterlichten.

Met een beetje fantasie kun je de lichtsignatuur zien als een verwijzing naar de bliksemschicht in het Opellogo, waar je dan een extra omgedraaide ‘hoek’ bij nodig hebt. Het lijkt me overigens sterk dat de ontwerpers dit echt zo bedoeld hebben. Niet alleen omdat ze dan waarschijnlijk voor een scherpere hoek gekozen zouden hebben, maar vooral omdat Opels niet alleen als Opel verkocht worden: in het Verenigd Koninkrijk wordt de Astra verkocht als Vauxhall, en dat merk heeft een heel ander logo, een griffioen in een cirkel. Wist je trouwens dat de naam Astra bij Vauxhall vandaan komt? Zij gebruikten die naam al voor het model dat Opel als Kadett verkocht.


Knipoog naar de Kadett
Wat wel zonder twijfel onder de noemer ‘erfgoed’ valt en ook op die manier is bedoeld door de ontwerpers van de nieuwe Astra, is de vorm van de zijruit in de deur naar de achterste zitrij en het zwarte vlakje daarachter. Die is, met kieuwen en al, rechtstreeks geïnspireerd op de vormgeving van de D-Kadett. De Kadett E had iets vergelijkbaars. Die Kadett werd opgevolgd door de Astra F, maar daarbij maakte het zwarte ‘driehoekje’ plaats voor een derde zijruit. De Astra G greep ook terug op de E-Kadett door de vorm van de deur te imiteren, maar dan zonder zwart vlakje of derde zijruit. De Astra’s daarna hadden een heel andere vormgeving, tot aan het nieuwste model, dus. Waarin die nieuwe Astra duidelijk verschilt van de D-Kadett is het zwarte dak en de haaienvin die daardoor ontstaat achter het zwarte vlakje. Toch is ook die vorm niet nieuw; we zagen het al eerder op de Grandland X en de nieuwste Corsa.


Scherpe vouwen op de flanken
Het laatste element op de nieuwe Astra dat mij doet denken aan Opels van weleer is de strakke, hoekige vormgeving. Die neemt je toch een beetje mee terug naar de jaren 1980, en dan in het bijzonder naar de eerste Corsa. Dat modelletje had scherpe vouwen boven de wielkasten, alsof die waren uitgebouwd. Dat zie ik wat terug in de vouwen op de zijkant van de nieuwe Astra, hoewel ik betwijfel of de ontwerpers dat zo getekend hebben met de Corsa A in gedachten. Toch, zo in het geel, met die zwarte dakspoiler – de wetten van de aerodynamica zijn tijdloos – doet de Corsa toch best wel aan de Astra denken. Of andersom eigenlijk.