Daf P900/Volvo 343 (2)

In deel 1 vertelde ik dat ik als kind niet zo veel had met de Volvo 343 en dat de auto werd ontwikkeld in turbulente tijden. In dit vervolg lees je hoe BMW het ontwerpproces van de P900 beïnvloedde en waarom de P900 als Volvo 343 op de markt kwam. Ook beantwoord ik de vraag die ik aan het begin van deel 1 stelde: waarom is het toch één van mijn klassiekers?

Een schaalmodel van een vroeg ontwerp voor de Daf P900

In zee met BMW?
BMW had interesse in het verkopen van de Daf 55 via hun dealers. Andersom vond Daf vond het motorblok van 1300 tot 1500 cc, dat BMW aan het ontwikkelen was, interessant voor hun P900. Afvaardigen van beide bedrijven bekeken elkaars lopende projecten. Zoals aan het blauwe schaalmodel op de foto's hierboven te zien is, dacht Daf voor de P900 tot dan toe een hatchback met een vrij recht aflopende achterkant. BMW gaf aan liever een model met een ‘kontje’ te zien, waarop bij Daf het ontwerp werd aangepast. Dit onderdeel van het ontwerp zou blijven bestaan; de P900 kwam ermee als Volvo 343 op de markt. Zoals we bij de Daf 55 al zagen, sloot de ontwerpstijl van Daf best aan bij die van BMW, onder andere doordat ze allebei samenwerkten met het ontwerpbureau van Michelotti. Uiteindelijk besloten beide merken toch niet met elkaar in zee te gaan. Een aandeel van 33% in Daf lag voor BMW financieel lastig en BMW kon het nieuwe motorblok waarschijnlijk pas in 1975 aan Daf leveren, wat te laat zou zijn voor de P900. Saillant detail: tegenwoordig wordt in de voormalige Daf-fabriek, die nu VDL NedCar heet, de BMW X1 gebouwd. En dat niet alleen, in Born lopen ook auto’s van de band van een door BMW ingelijfd merk dat zich specialiseert in kleinere auto’s… Helaas is dat niet Daf, maar Mini.

Verschillende stadia van project P900, met 'kontje'

Daf Car wordt Volvo Car
In 1973 nam Volvo wél een aandeel van 33% in Daf. Drie jaar later was dat aandeel gegroeid tot 75% en de overige 25% was niet meer van Daf, maar via DSM in de handen van de Nederlandse overheid. In die tijd werd het ontwerp voor de P900 aangepast aan de eisen en huisstijl van Volvo, waarmee het ontwerp wat van zijn elegantie verloor. Vooral de neus werd aangepast: de koplampen en grille kwamen wat hoger in de neus en staan rechterop. De bumper daaronder is, in lijn met andere Volvo’s uit de tijd, een stuk dikker dan in het Daf-ontwerp. Het model kwam eerst alleen als driedeurs 343 op de markt, maar kreeg later gezelschap van de vijfdeurs 345. Nog weer later, in 1982, werden de twee hatchbacks omgedoopt tot 340/360 (waarbij de laatste een 2,0-litermotor had) en in 1983 kwam de 340/360 er ook als sedan. Alles bij elkaar zijn er van de 300-serie 1,14 miljoen auto’s gebouwd en dat is meer dan alle 808.597 Daf-modellen van 1959 t/m 1975 bij elkaar. Of het model als Daf ook zo succesvol zou zijn geweest, of misschien nog wel succesvoller, is natuurlijk niet te zeggen, maar het had zo maar de meest succesvolle Daf ooit kunnen zijn. Ik vind het dan ook jammer dat Volvo de Daf-naam iin 1975 helemaal liet vallen, en ik vraag me af of dat een goede keuze is geweest. Ik denk dat Daf heel goed als betaalbaar merk naast het duurdere Volvo had kunnen bestaan, zoals Škoda of Volkswagen naast Audi en Toyota naast Lexus.

Een laat schaalmodel van de Daf P900, met een plattere grille en andere ornamenten op de C-stijl dan op de 343

De mooiste lijnen
Dan blijft nu nog de vraag over waarom de Volvo 343 toch één van mijn klassiekers is. Dat heeft alles te maken met wat ik in mijn eerste blog in deze serie schreef. De Volvo 343 is de enige auto die bij Daf ontwikkeld is, die ik ook kende uit het dagelijkse straatbeeld. Daardoor sloot het aan op mijn fantasie van een eigen, Nederlands automerk. Daarom nam ik de 343 als inspiratiebron in één van de auto’s die ik als adolescent tekende. In de neus tekende ik een plattere grille, zoals ik dat op een schaalmodel van de P900 in het Daf Museum had gezien. Aan de achterkant wekte ik de suggestie van een ‘kontje’, maar vulde ik de ruimte erboven op met hooggeplaatste achterlichten. De mooiste lijnen van de P900/343 nam ik wel rechtstreeks over: de onderkant van de zijruiten en de parallel lopende vouw daaronder, die aan de achterkant met een knikje omhoog gaan en na het knikje bij elkaar komen. Een lijn die de P300 overigens ook had. De vorm van de zijruiten en de parallelle lijn vond ik zo mooi, dat ik ze in mijn ontwerp in de koplampen terug liet komen. En zo zijn het weer persoonlijke herinneringen die ertoe bijdragen dat een model één van mijn klassiekers wordt.

Mijn ontwerp en de inspiratie, de P900/343

Update: Een moderne interpretatie
Een paar dagen na het plaatsen van mijn verhaal over de P900 herinnerde ik me dat ik nog wat toe had willen voegen. Want waar mijn op de 343 geïnspireerde ontwerp natuurlijk pure fictie is, onthulde Volvo een paar jaar geleden een ontwerp waar dat niet voor geldt. In 2016 liet het merk namelijk de 40.2 zien. Volvo keek daarbij natuurlijk naar de toekomst, maar ik zag in de eerste plaats een moderne interpretatie van de 300-serie. Op de afbeelding hieronder kun je de modellen zelf vergelijken. Naast het uiterlijk, met onder andere het 'kontje', de oplopende knik in de raamlijn en de lijn over de flanken die wordt onderbroken door de wielkasten, is er nog een parallel: ook de 40.2 werd onder een andere merknaam ontwikkeld dan waaronder hij op de markt komt. Vanaf 2020 is hij namelijk te koop als Polestar 2, een elektrische auto. Met een automaat. Zoals... Precies.

De Volvo 343, Volvo 40.2 en Polestar 2